BAJETI ZA AFRIKA MASHARIKI

 Bajeti za nchi zinazounda Jumuiya ya Afrika Mashariki (EAC) zilitangazwa jana zikitoa vipaumbele katika masuala ya usalama, afya, kilimo, elimu, nishati na kuboresha miundombinu.

Bajeti hizo zilizotangazwa na mawaziri wa fedha wa nchi hizo sambamba na ile ya Tanzania, ni za Uganda, Rwanda na Kenya ambayo iliongoza kwa ukubwa wa bajeti.

Bajeti hizo zilitofautiana kwa kiasi kikubwa kutokana na mahitaji na vyanzo vya mapato kwa kila nchi.

Mwelekeo wa bajeti hizo pia umelenga kuongeza mapato kupitia vyanzo vya ndani kwa kuongeza ushuru na kodi kwenye vileo, vyombo vya usafiri na bidhaa za anasa.

Kenya Sh28.5 trilioni

Waziri wa Fedha wa Kenya, Henry Rotich alisema kwamba Bajeti ya nchi hiyo kwa mwaka wa Fedha 2013/14 itafikia Sh1.5 trilioni za Kenya (sawa na Sh28.5 trilioni za Tanzania).

Bajeti hiyo ilisomwa jana bungeni jijini Nairobi, ndiyo ya kwanza kwa Rais Uhuru Kenyatta aliyechukua madaraka hivi karibuni.

Moja ya ameneo muhimu yaliyopewa kipaumbele katika bajeti hiyo ni elimu, ambapo Sh17.4 bilioni (Sh330.6 bilioni za Tanzania) zimetengwa kwa ajili ya kukamilisha mkakati wa Serikali ya Jubilee wa kununua kompyuta ndogo 1,300,000 kwa ajili ya wanafunzi wa shule za msingi.

Uganda Sh7.2 trilioni

Waziri wa Fedha wa Uganda, Maria Kiwanuka ametangaza Bajeti ya Serikali ya nchi hiyo kwa mwaka wa Fedha 2013/14 ambapo ambapo Sh 12 trilioni (sawa na Sh7.2 trilioni za Tanzania) zitatumika.

Bajeti hiyo inategemea vyanzo vya ndani vya mapato baada ya misaada ya wafadhili kushuka kwa zaidi ya asilimia 93, kutoka Sh749 bilioni (za Uganda) mwaka 2012/13 hadi Sh50 bilioni za Uganda mwaka 2013/14.

Kiwanuka alisema katika mwaka huu wa fedha, wafadhili wamesaidia asilimia 25 ya bajeti ya nchi hiyo lakini katika mfumo wa mikopo na kufadhili miradi, ambapo matumizi ya Serikali yatafikia Sh8.4 trilioni za Uganda.